#MeToo-etiquette
Gesprekstips
voor een gesprek over een ervaring met
seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld
Alles over
Wet seksuele misdrijven (WSM)
Slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag worden vanaf 1 juli dit jaar strafrechtelijk beter beschermd. Dankzij de Wet seksuele misdrijven kunnen slachtoffers in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding.
Hiermee wordt het niet mákkelijker om aangifte te doen, maar sluit de wet wel beter aan bij de waarden en normen die er zijn rond seksueel contact met elkaar.
Om verkrachting of aanranding aan te tonen is het niet meer nodig om te bewijzen dat er sprake was van dwang, doordat bijvoorbeeld geweld was toegepast of was gedreigd met geweld. Iemand is strafbaar als diegene seksueel contact doorzet, terwijl er duidelijke signalen zijn dat de ander geen seks wil. Dwang, is voortaan wel een strafverzwarende factor, maar niet langer een vereiste voor een veroordeling voor verkrachting of aanranding. In de nieuwe wet wordt ook seksuele intimidatie in het openbaar strafbaar. Seksuele intimidatie in het openbaar kan zich afspelen op straat, maar bijvoorbeeld ook op publieke websites en via social media. Daarnaast wordt het seksueel benaderen van kinderen jonger dan 16 jaar – ofwel sexchatting - strafbaar, gaan de maximumstraffen voor een aantal seksuele misdrijven omhoog en wordt regelgeving digitaal meer bij de tijd gebracht. Uitgangspunt in de nieuwe wet is dat seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag offline en online even strafwaardig is.
Hieronder vind je enkele veelgestelde vragen en de bijbehorende antwoorden over deze nieuwe wet.
Algemeen
Vraag 1
Waarom is de wet aangepast?
Antwoord
Iedereen moet zich overal veilig kunnen voelen zonder angst voor ongewenste seksuele toenadering. Op straat, op het werk, online of in je eigen huis. De heersende opvatting over wanneer iemand bij seks een grens over gaat, is in de loop der tijd veranderd.
Het uitgangspunt in deze tijd is dat seks vrijwillig en gelijkwaardig moet zijn. Met andere woorden: zolang je niet weet of een ander seks met je wil, moet je dat checken en anders blijf je van diegene af. Dé norm in de samenleving is dat mensen respect moeten hebben voor de wensen en de grenzen van een ander. Seksueel contact dat niet berust op vrijwilligheid en gelijkwaardigheid is onacceptabel, óók als er geen dwang aan te pas komt.
Daarnaast is de wereld om ons heen veranderd. Denk aan nieuwe online vormen van seksueel wangedrag, waarvan in het bijzonder kinderen het risico lopen slachtoffer te worden.
Gelet op deze ontwikkelingen, werden slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag door de ‘oude’ strafwet onvoldoende beschermd. Met de nieuwe wet os de strafwet daarom bij de tijd gebracht. Zodat seksueel gedrag waarvan we breed in de maatschappij vinden dat het een grens overgaat, nu ook strafbaar is.
Vraag 2
Wat verandert er in grote lijnen?
Antwoord
Bij de huidige delicten aanranding en verkrachting is alleen afgedwongen seksueel contact strafbaar. In de nieuwe wet hoeft er geen sprake meer te zijn van dwang om onvrijwillig seksueel contact te zien als aanranding en verkrachting.
De delicten aanranding en verkrachting worden in de Wet seksuele misdrijven vervangen door in totaal zes strafbaarstellingen:
1. Schuldaanranding
2. Opzetaanranding
3. Gekwalificeerde opzetaanranding
4. Schuldverkrachting
5. Opzetverkrachting
6. Gekwalificeerde opzetverkrachting
Het verschil tussen opzet en schuld bij aanranding en verkrachting wordt uitgelegd bij vraag 3. Van gekwalificeerde opzetaanranding of gekwalificeerde opzetverkrachting is sprake bij gebruik van dwang bij de aanranding en verkrachting.
Ook seksuele intimidatie in het openbaar, zowel op offline als online, is strafbaar. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer iemand achter een ander aanloopt en intimiderende, seksueel getinte opmerkingen maakt.
Met de nieuwe wet is ook strafbaar het voeren van seksueel getinte chats of (telefoon)gesprekken met kinderen onder de 16 jaar, op een manier die schadelijk is voor het kind (sexchatting). Dat is ook verboden bij kinderen van 16 en 17 jaar die in een kwetsbare positie zitten. Dit is bijvoorbeeld het geval indien bij het kind sprake is van een psychische stoornis.
Andere belangrijke wijzigingen zijn:
● Slachtoffers van alle varianten van verkrachting kunnen ook na lange tijdnog
aangifte doen, nu deze feiten niet verjaren.
● Slachtoffers van alle varianten van verkrachting kunnen in detoekomst aanspraak
maken op een tegemoetkoming uit het SchadefondsGeweldsmisdrijven.
● De maximale straffen voor een aantal seksuele misdrijven gaan
omhoog,bijvoorbeeld als het gaat om seksueel misbruik van kinderen.
Let wel dat de oude zedenwet van kracht blijft voor delicten gepleegd voor de ingangsdatum van de nieuwe wet op 1 juli 2024, ook als je daarna pas aangifte doet.